ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΙΝΩΙΤΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ;

Ήταν οι περίφημοι Μινωίτες Έλληνες; Ας δούμε κάποια στοιχεία που ίσως οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πράγματι ήταν Έλληνες. 

1)ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΗΓΕΣ

Ανατρέχοντας στον Όμηρο βλέπουμε ότι αναφέρει ότι στον Τρωικό πόλεμο όλες οι πόλεις της Κρήτης: Κνωσός, Γόρτυνα, Λύκτος ή Λύττος, Λύκαστος κ.λπ. ήταν στο πλευρό των Αχαιών ή Αργείων ή Δαναών ή Πανελληνων και αρχηγός όλων των εθνών που κατοικούσαν στην Κρήτη (= των Ετεοκρητών, Κυδωνίων, Αχαιών, Πελασγών και Δωριέων) ήταν ο Ιδομενέας, εγγονός του Μίνωα (βασιλιά των Μινωιτών) και ένας από τους Γενικούς αρχηγούς όλων των Αχαιών (Ελλήνων) [1].  Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει ότι ο βασιλιάς των Μινωιτών (Μίνωας) ήταν Έλληνας και συγκεκριμένα: «οι πρώτοι κάτοικοι της Καρπάθου ήταν μερικοί από αυτούς που εκστράτευσαν μαζί με τον Μίνωα, την εποχή που έγινε ο πρώτος Έλλην θαλασσοκράτωρ» [2].  Το ίδιο αναφέρεται στο ίδιο βιβλίο: «Ο Μίνως, που ήταν ο μεγαλύτερος από τα αδέρφια, έγινε βασιλιάς του νησιού και ίδρυσε πολλές πόλεις σε αυτό, με πιο γνωστές την Κνωσό, τη Φαιστό και την Κυδωνία.  Επίσης, θέσπισε αρκετούς νόμους για τους Κρήτες, προσποιούμενος ότι τους είχε λάβει από τον πατέρα του Δία, με τον οποίο συνομιλούσε σε μια σπηλιά.  Απέκτησε επίσης μεγάλη ναυτική δύναμη, κατέκτησε τα περισσότερα νησιά και έγινε ο πρώτος Έλλην θαλασσοκράτωρ» [3]. Τέλος, ο Διόδωρος αποκαλεί «Έλληνες» τους κατοίκους της Μινωικής Κρήτης: «Ο πρώτος, λένε, που έπεισε τον λαό να χρησιμοποιήσει γραπτούς νόμους ήταν ο Μνεύης.  Προσποιήθηκε λοιπόν ότι ο Ερμής του έδωσε τους νόμους, με τη διαβεβαίωση ότι θα έφερναν μεγάλο καλό στη ζωή των ανθρώπων, όπως έκανε ο Μίνωας στην Κρήτη με τους Έλληνες και ο Λυκούργος στους Λακεδαιμόνιους, που κάποιος είπε ότι πήρε τους νόμους από  Ο Δίας και ο άλλος από τον Απόλλωνα» [4].  Ομοίως, ο Παυσανίας λέει ότι ο Μίνωας ήταν ο κύριος του Αρχιπελάγους (= της ελληνικής θάλασσας) και αποκαλεί τον εγγονό του Μίνωα, Ιδομενέα, Αχαιό και Έλληνα, όταν περιγράφει τα αφιερώματα στον ναό της Ολυμπίας: «Υπάρχουν κοινά αφιερώματα όλων των Αχαιών.  (στο ναό της Ολυμπίας) και εκπροσωπούν όλους όσους πήραν μέρος στην κλήρωση για τη μονομαχία με τον Έκτορα, όταν προκάλεσε όποιον Έλληνα ήθελε να συμμετάσχει μαζί του.  Βρίσκονται κοντά στο μεγάλο ναό….  Και απέναντί ​​τους, σε διαφορετικό βάθρο, το άγαλμα του Νέστορα… Αυτός με τον κόκορα στην ασπίδα είναι ο Ιδομενέας, απόγονος του Μίνωα» [5].  Επιπλέον, ο Πλάτωνας λέει ότι οι αρχαίοι Κρήτες ήταν Έλληνες και οι πιο άξιοι βασιλιάδες τους ήταν ο Μίνωας και ο Ραδάμανθυς, που έκαναν τους νόμους τους:

 «ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Δηλαδή αυτοί οι Κρητικοί έχουν τους αρχαιότερους νόμους από όλους τους Έλληνες;

 ΕΤΑΙΡΟΣ: Ναι

 ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ξέρεις ποιοι ήταν οι άξιοι βασιλιάδες τους;  Μίνωας και Ραδάμανθυς, γιοι του Δία και της Ευρώπης, οι νόμοι είναι δικοί τους».  [6].  Και δεν είναι οι μόνοι συγγραφείς που θεωρούσαν τον Μίνωα και τους Κρήτες Έλληνες.  Το ίδιο πιστεύει και ο Ηρόδοτος: «Ο Πολυκράτης είναι ο πρώτος που γνωρίζουμε για τους Έλληνες, που σκέφτηκαν να κυριαρχήσουν στη θάλασσα, εκτός από τον Μίνωα από την Κνωσό και ίσως κανέναν άλλον που κυβέρνησε τη θάλασσα πριν από αυτόν» [7].  Και τέλος έχουμε τον Διονύσιο της Αλικαρνασσού που μιλάει για τους σπουδαιότερους Έλληνες νομοθέτες: «Λένε ότι ακολούθησε το παράδειγμα των Ελλήνων, μιμούμενος τη σοφία και του Μίνωα του Κρητικού και του Λυκούργου του Λακεδαιμονίου» [8].

2)ΓΛΩΣΣΑ

Ένα άλλο στοιχείο που μπορεί να αποκαλύψει την καταγωγή των Μινωιτών είναι η γλώσσα τους. Οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν τη Γραμμική Α ως γραφή τους, μια πρώιμη μορφή της Μυκηναϊκής Ελληνικής Γραμμικής Β. Είναι δύσκολο να αξιολογηθεί μια δεδομένη ανάλυση της Γραμμικής Α, καθώς υπάρχει ελάχιστο σημείο αναφοράς για την ανάγνωση των επιγραφών της. Η απλούστερη προσέγγιση για την αποκρυπτογράφηση μπορεί να είναι να υποθέσει κανείς ότι οι αξίες της Γραμμικής Α ταιριάζουν λίγο πολύ με τις αξίες που δίνονται στην αποκρυπτογραφημένη γραφή Γραμμικής Β, που χρησιμοποιείται για τα μυκηναϊκά ελληνικά [9]. Ο Nagy Gregory του Πανεπιστημίου του Harvard βρήκε ελληνικά στοιχεία στη μινωική γραμμική A. Ο Nagy, στο έργο του, έφτιαξε έναν κατάλογο λέξεων που βρέθηκαν σε επιγραφές της Γραμμικής Α και αντιστοιχούν σε παρόμοιες που βρέθηκαν στη Μυκηναϊκή Γραμμική Β. Για παράδειγμα: i-ja-te (μυκηναϊκά ελληνικά: i-ja-te), ku-mi-na (ελληνικά: kumino), a-tu (μυκηναϊκά ελληνικά: a-to, ελληνικά: anthos), qa-qa-ru (μυκηναϊκά ελληνικά: qa -qa-ro), ka-ru (μυκηναϊκά ελληνικά: ka-ro), di-ki-se (μυκηναϊκά ελληνικά: de-ke-se-u), ka-da-na (μυκηναϊκά ελληνικά: ka-da-no ) κλπ [10]. Ο Βούλγαρος λόγιος Vladimir I. Georgiev δημοσίευσε το «Le déchiffrement des inscriptions crétoises en linéaire A» («Η αποκρυπτογράφηση των κρητικών επιγραφών στη Γραμμική Α») και κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα με τον Gregory Nagy, δηλώνοντας ότι η Γραμμική Α περιέχει ελληνικά γλωσσικά στοιχεία. Στη συνέχεια, ο Georgiev δημοσίευσε ένα άλλο έργο το 1963, με τίτλο «Les deux langues des inscriptions crétoises en linéaire A» («Οι δύο γλώσσες των κρητικών επιγραφών στη Γραμμική Α»), υποδηλώνοντας ότι η γλώσσα των πινακίδων της Αγίας Τριάδας ήταν η ελληνική [11]. Ο Yves Duhoux υποστηρίζει ότι η μινωική είναι τελείως διαφορετική από τη μυκηναϊκή ελληνική επειδή: "Η λέξη για το "σύνολο" είναι διαφορετική στη Γραμμική Α και στη Γραμμική Β: LB έως - so(- de); LA  ku-ro." [12]. Ωστόσο, η λέξη ku-lo μπορεί να αντιστοιχεί σε μια άλλη ελληνική λέξη για το σύνολο το «ὅλον» και την ομηρική ελληνική «οὖλο» [σημείωση]. Ο Palmer (1958) πρότεινε μια θεωρία, βασισμένη σε φωνητικές αξίες της Γραμμικής Β, προτείνοντας ότι η γλώσσα Γραμμική Α θα μπορούσε να συσχετιστεί στενά με τις γλώσσες της Ανατολίας, ιδιαίτερα με τη Λουβική [13], αλλά αυτή η θεωρία δεν φαίνεται να είναι λογική αφού υπήρχε έλλειψη άμεσης επαφής μεταξύ Χιττο-Λουβιανών και Μινωικής Κρήτης. το τελευταίο δεν αναφέρθηκε ποτέ στις χιττο-λουβιανές επιγραφές. Μικρά κράτη που βρίσκονταν κατά μήκος της δυτικής ακτής της αρχαίας Μικράς Ασίας ήταν φυσικά εμπόδια μεταξύ των Χιττο-Λουβιανών και της Μινωικής Κρήτης. Ο Cyrus H. Gordon πρότεινε για πρώτη φορά το 1966–1969 ότι τα κείμενα περιείχαν σημιτικό λεξιλόγιο που βασιζόταν σε λεξικά στοιχεία όπως kull-, που σημαίνει «όλο» (ακκαδικά kalu, kullatu, εβραϊκά kol) [14], ωστόσο αυτή η θεωρία καταρρίφθηκε λόγω της σύγχρονης γενετικής.

3)ΓΕΝΕΤΙΚΗ

Ας δούμε όμως και την επιστημονική πλευρά. Γενετικά, Μινωίτες και Μυκηναίοι Έλληνες είναι συγγενείς. Μια αρχαιογενετική μελέτη του Μινωικού το 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι Έλληνες ήταν γενετικά πολύ παρόμοιοι (αλλά όχι πανομοιότυποι) και ότι οι σύγχρονοι Έλληνες κατάγονται από αυτούς τους πληθυσμούς [15][16]. Οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι είχαν παρόμοια καταγωγή, έχοντας τουλάχιστον τα τρία τέταρτα της καταγωγής τους από τους πρώτους νεολιθικούς αγρότες της δυτικής Ανατολίας και του Αιγαίου [17][18] και το μεγαλύτερο μέρος από τους υπόλοιπους από αρχαίους πληθυσμούς που σχετίζονται με εκείνους του Καυκάσου [19] και το Ιράν [20][21].

Πηγές/Σημειώσεις:

[1] Iliad, Rhapsody B' 402-405 («αριστήας Παναχαιών, Νέστορα μεν πρώτιστα και Ιδομενέα άνακτα») . Note that "Achaeans" is another name for the Greeks used by Homer. In this passage Homer uses the term "Pan-Achaeans" (Παναχαιών) which means "all the Achaeans" (all the hellenes).

[2] Diodorus of Sicily, 5 54: «Την δε Κάρπαθον πρώτοι μεν ώκησαν των μετά Μίνω τινές συστρατευσάντων, καθ’ όν χρόνο εθαλασσοκράτησε πρώτος των Ελλήνων»

[3] Diodorus of Sicily, 5, 78-79

[4] Diodorus of Sicily, 1.94

[5] Pausanias, "Ηλιακά", Α 25, 8-9

[6] Plato, "Minos", 318 b – 321

[7] Herodotus, 3 121

[8] Dionysius of Halicarnassus, Book II, 61.2

[9] Younger, John (2000). "1. List of Linked Files". Linear A texts in phonetic transcription. University of Kansas. A comprehensive list of known texts written in Linear A.

[10] Nagy, Gregory (1963). "Greek-Like Elements in Linear A". Greek, Roman, and Byzantine Studies. Harvard University Press, pp. 181–211

[11] "Les deux langues des inscriptions cre-

toises en lineaire A," Linguistique Balkanique 7: 1 (1963) 1-104

[12] Finkelberg, Margalit (2001). "The Language of Linear A: Greek, Semitic, or Anatolian?". In Drews, Robert (ed.). Greater Anatolia and the Indo-Hittite Language Family. Journal of Indo-European Studies Monograph Series. 38. p. 81-105.

[σημείωση] Το Ku-ro μπορεί να διαβαστεί ως kulo, καθώς το r συχνά γίνεται λ π.χ. Μυκηναϊκή: qa-si-reu --> Βασιλεύς

[13] Palmer, Leonard Robert (1958). "Luvian and Linear A". Transactions of the Philological Society. p. 75–100

[14] Rendsburg, Gary A. (2001). "Cyrus H. Gordon (1908-2001): A Giant among Scholars". The Jewish Quarterly Review. 92 (1/2): 137–143

[15] Lazaridis, Iosif; Mittnik, Alissa; Patterson, Nick; Mallick, Swapan; Rohland, Nadin; Pfrengle, Saskia; Furtwängler, Anja; Peltzer, Alexander; Posth, Cosimo; Vasilakis, Andonis; McGeorge, P.J.P. (2017-08-10). "Genetic origins of the Minoans and Mycenaeans". Nature. 548 (7666): 214–218

[16] "Ancient DNA analysis reveals Minoan and Mycenaean origins", link: https://phys.org/news/2017-08-civilizations-greece-revealing-stories-science.html

[17] Mathieson, I. et al. Genome-wide patterns of selection in 230 ancient Eurasians. Nature 528, 499–503

[18] Hofmanová, Z. et al. Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans. Proc. Natl Acad. Sci. USA 113, 6886–6891 (2016)

[19] Jones, E. R. et al. Upper Palaeolithic genomes reveal deep roots of modern Eurasians. Nat. Commun. 6, 8912 (2015)

[20] Lazaridis, I. et al. Genomic insights into the origin of farming in the ancient Near East. Nature 536, 419–424 (2016)

[21] Broushaki, F. et al. Early Neolithic genomes from the eastern Fertile Crescent. Science 353, 499–503 (2016)